Sezaryen sonrası normal doğum
“İlk doğumum sezaryen acaba ikinci doğumumu normal yapabilir miyim?” sorusu hastalarımın sıklıkla sordukları bir soru, bu sorunun cevabını bu haftaki yazımda kısaca anlatmaya çalışacağım
Sezaryen ile doğum sonrası normal doğum yapma şansım var mı ve varsa ne kadar?
Öncelikle gerçekten iyi değerlendirilerek sezaryen sonrası normal doğum için ‘uygun’ olduğu karar verilmiş hastaların normal doğumu başarma şansı oldukça yüksek yani %60-80 oranında olduğunu biliyoruz. Bir hastanın sezaryen sonrası normal doğum için uygun olduğuna nasıl karar veriyoruz? Öncelikle daha önceki gebelik sayısı, normal doğum yapıp yapmadığı, doğum yaptıysa bebeklerinin kilosu, zor doğum veya müdahaleli doğum olu olmadığı, neden sezaryen olduğu, sezaryen ameliyatını kaç sene önce yapıldığı, nasıl yapıldığı, sezaryen dışında başka rahimle ilgili ameliyatı olup olmadığı gibi bir çok faktör etkilemektedir.
Örneğin daha önce normal doğum yapıp 2. gebeliğinde örneğin bebek ters geldiği için sezaryen olmuş hastanın 3. doğumunu normal yapma şansı ilk gebeliğinde doğum kanalının dar olması yada uzun sürmüş doğum nedeniyle sezaryene alınmış hastaya göre daha yüksektir.
Ancak daha önceden bir hastanın normal doğumu başarıp başaramayacağını saptamak gerçekten imkansızdır. Verdiğim %60-80 başarı oranı ortalama bir değerdir .
Daha sonra anlatacağım gibi anne ve bebeğin hayatını tehlikeye atan rahim yırtılması gibi riskler nedeniyle ancak sınırlı sayıda hasta sezaryen sonrası normal doğum için uygun sayılmakta ve ancak çok özel şartlar sağlanabilen sınırlı sayıda hastanede mümkün olmaktadır. .
Hangi hastalar sezaryen sonrası normal doğum için uygundur?
Eğer aşağıdaki koşulların hepsine sahipseniz sezaryen sonrası normal doğum için uygun aday sayılmaktasınız.
• Eğer sadece bir kez sezaryen ameliyatı olmuşsanız ve ameliyatınız eski usül (klasik yöntemle) yapılmamışsa. Eğer birden fazla sezaryen olmuşsanız, daha önce myom ameliyatınız varsa, ilk sezaryen sırasında T şeklinde yırtık olmuşsa rahim yırtılma ihtimali daha yüksek olmaktadır.
• Eğer vajinal muayenede doğum kanalında, kemik yapılarınızda darlık saptanmazsa
• Eğer daha önce rahim yırtılması veya ayrılması olmamışsa
• Vajinal doğumu riskli hale getirecek ek hastalığınız veya gebeliğiniz ile ilgili başka bir problem olmazsa
• Doğumunuzu sürekli takip edebilecek gerektiğinde acil sezaryene alabilecek kadın doğum uzmanı, anestezi uzmanı ve sağlık görevlisi varsa.
• Bebeğe gerektiğinde acil müdahale edecek anestezi uzmanı ve sağlık personeli varsa
Sezaryen sonrası normal doğum başarı ihtimalinin öngörülmesi zor olmaktadır. O nedenle riskler ve faydaları iyi düşünülerek karar verilmelidir.
Faydaları nelerdir?
Başarılı bir sezaryen sonrası normal doğum sizi ikinci bir ameliyattan alıkoyabilmektedir. Böylece normal doğumun avantajlarına sahip olmaktasınız; daha az kanama, daha az enfeksiyon, anestezi risklerinin olmaması, daha kısa hastanede yatış süresi gibi.
Eğer geniş bir aile kurmayı planlıyorsanız ve çok çocuk yapmak istiyorsanız bilindiği gibi sınırlı sayıda sezaryen hakkınız olmaktadır. Ancak normal doğum yaptığınızda istediğiniz kadar doğum yapma şansınız vardır. Ayrıca tekrarlayan sezaryenlarda bebeğinin eşini rahim duvarlarına yapışarak ayrılmaması, aşırı kanama , mesane ve barsak yaralanması ve rahimin alınması gibi istenmeyen durumlar olmaktadır.
Eğer ilk doğumunuzun sezaryen ile olması sizi mutsuz ve başarısız hissettiriyorsa normal doğum yapabilmeniz durumunda kendinizi daha iyi hissetmeniz sayılabilecek bir diğer faydasıdır.
Riskleri nelerdir?
Eğer sezaryen sonrası normal doğum için uygun aday da olsanız %1 oranında rahimin yırtılarak anne için ciddi kan kaybı, rahimin alınması ve bebeğin oksijensiz kalarak ölmesi ihtimali bulunmaktadır.
Eğer normal doğum sırasında suni sancı yöntemi kullanılırsa rahimin yırtılma oranı daha da yükselmektedir.
Elbette başarılı vajinal doğum olmazsa acil sezaryena alınması gerekmektedir. Biliyoruz ki planlı sezaryenin riskleri acil sezaryene göre çok daha az olmaktadır. Daha yüksek kanama, enfeksiyon riski, kan verilmesi gibi riskler acil sezaryende daha yüksektir.
Bebek açısından da ciddi nörolojik sekel ve ölüm ihtimali başarısız sezaryen sonrası normal doğumda daha yüksek olmaktadır.
Sezaryen sonrası normal doğum denendiğinde nasıl takip edilmelidir?
Bütün doğum eylemi sırasında NST bağlanarak bebeğin kalp atışları ve rahim kasılmaları sürekli monitorize edilmelidir.
Son olarak kişisel fikrimi eklemek istiyorum; çok dikkatli değerlendirilerek seçilen uygun hastalar dışında her hastaya önerilecek bir seçenek olmamalıdır. Bazen hastalarımız yeniden sezaryen olmamak için evde ağrılarının başlamasını beklemektedir. Bunun bebek ve anne hayatının kaybedilmesine neden olabileceği unutulmamalıdır. Ben ilk sezaryen epikirizini görmediğim hiçbir hastanın doğumunu sezaryen sonrası normal doğum şeklinde yaptırma düşüncesinde değilim. Tosya Devlet Hastanesinde çok kısa sürede acil sezaryen alma ve gebelik takibi sırasında sürekli NST şansımız olmakla beraber çok gerekmedikçe sezaryen sonrası normal doğum önermemekteyim.