Erken Menopoz
Kadınların korkulu rüyalarından biride erken menopoza girmektir. 40 yaşından önce yumurtalıkların fonksiyonlarını kaybetmesi sonucunda adetten kesilmesi erken menopoz olarak ifade edilmektedir. Erken menopoz üreme çağındaki kadınların % 1 ini etkileyen bir problemdir. Menopoz kadın yaşamının doğal bir sürecidir. Ortalama menopoza girme yaşı 50 dir. 50 yaşından sonra yıllarca adet gören ve menopoza daha geç giren kadınlar olduğu gibi 40 yaşına gelmeden adetten kesilen kadınlarda mevcuttur.
Erken menopoz ender rastlanan bir problem değildir. 100 kadında biri bu sorunla yüz yüze gelmektedir. Yumurtalıkların beklenenden önce fonksiyonlarını yitirmesi ve erken menopoz tıbbın bazı yönlerden tam olarak açıklayamadığı problemlerdendir. Bazen erken menopoza yol açacak hiçbir sorun saptanamazken, bazende belirli hastalıklar ve yaşanan olayların bu duruma yol açtıkları bilinmektedir.
Erken menopozun sebepleri:
1.Birçok erken menopoz vakasında yapılan muayene ve araştırmalar sonrasında bu duruma yol açacak bir neden bulunamaktadır. Öyle ki vakaların sadece üçte birinde erken menopoza yol açacak bir problem saptanmaktadır.
2.Özellikle kanser hastalarında uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler sonrasında yumurtalıkların harabiyetine bağlı olarak erken menopoz izlenebilmektedir.
3.Kabakulak geçiren kadınların % 10 unda kabakulak virüsü yumurtalıkları etkileyerek hasara yol açabilmektedir. Bu kadınlarda erken menopoz görülebilmektedir.
4.Bağışıklık sistemindeki sorunlara bağlı olarak görülen bazı romatolojik hastalıklarda yumurtalık harabiyetine yol açabilmektedir.
5.Erken menopoz tanısı alan kadınların mutlaka genetik incelemesi yapılmalıdır. Dış görünüşe yansımayan bazı genetik problemler yumurtalıkların erken yaşlanmasına yol açarak erken menopoza neden olabilmektedir.
Şikayetler:
a. Adet görmeme
b. Ateş basması gece terlemesi, huzursuzluk uykusuzluk gibi menopoz döneminde sık görülen bazı şikayetler.
c. Kısırlık
Tanı:
Hastadan alınacak öykü, detaylı bir fizik muayene ve bazı tetkikler sonucunda erken menopoz tanısına varılabilmektedir. FSH adı verilen yumurta fonksiyonlarını gösteren hormon tetkiki tanıda çok değerlidir. FSH değerinin 40 mIU/ml üzerinde olması tanıyı kuvvetlendirir.
Erken menopoz tanısı konduktan sonra buna yol açacak nedeni belirleyebilmek amacıyla bazı ileri değerlendirmeleri yapılması yerinde olacaktır. Hastanın genetik incelemesi yanında , gizli kalmış bazı romatolojik problemlerin araştırılması amacıyla dahiliye konsültasyonu istenir.
Tedavi :
Erken menopoz tanısı almış kadınların % 10 unu tekrar adet görmeye başlayabilirler. Erken menopoza yol açan neden araştırmalarla açıklığa kavuşturulabilirse tedavi olasılığı artar. Tedavide amaç kaybedilen hormonal fonksiyonları dışardan verilen ilaçlarla karşılamaktır. Bu nedenle hormon ilaçları kullanılmaktadır. Östrojen hormonu ihtiva eden bu ilaçlar sayesinde adet gördürülebilir ve kadınlığa ait bilumum özellikler korunmuş olur. Bu ilaçlar bunun yanında erken menopoza giren kadınlarda kemik erimesi riskinide azaltırlar. Ek olarak yeterli kalsiyum desteği alamayan kadınlara ağızdan kalsiyum ilaçlarıda verilmelidir.