Lohusalık Dönemi
Gebelik en nihayetinde doğum ile sonuçlanacaktır. İster sezaryan ister normal doğum gerçekleşmiş olsun kadın vücünda gebelik döneminde meydana gelmiş değişiklerin gebelik öncesi dönemine döndüğü 6 haftalık dönem lohusalık dönemidir.
Bu değişimler doğumdan sonra hızlı bir şekilde görülmeye başlanır. Rahim, bebek ve bebeğin eşinin (plasenta) doğmasından sonra kasılmalarla küçülmeye başlar ve göbek deliği hizasına iner bu kasılmalar gögüslerden süt salgılatan oksitosin hormonun etkisiyle sıklaşır. Bu ağrılar halk arasında son ağrısı olarak tariflenmektedir.Rahimdeki küçülme 4 hafta içinde doğum öncesi döneme ulaşıncaya kadar devam eder. Rahim ağzıda 1 hafta içinde kapanır ancak şekli gebelik öncesi dönemden farklıdır.
Lohusalığın erken döneminden itibaren doğum sonu artık hücrelerin atıldığı löşi adı verilen vajinal akıntı gözlenmektedir.İlk dönemlerde bu akıntı alyuvarları bol miktarda içerdiğinden kırmızı renktedir. 3-4 gün sonra akıntının rengi soluklaşmaya başlar. 10. günden itibaren akıntının rengi beyaz hale gelmelidir. Bu akıntı ilk 4 haftaya kadar devam eder ve kesilir.
Gebelik esnasında vücutta değişik oranlarda sıvı birikimi olmaktadır. Doğumdan sonraki 2-5. günler arasında bu sıvı böbrek yoluyla atılmaya başlanır, lohusa sık idrara çıkar. Bu sıvı atılımı esnasında idrar torbasının tam olarak boşaltılmaması idrar yolu infeksiyonuna zemin hazırlayacağından dikkatli olunmalıdır.
Vajinada bebeğin doğumu esnasında genişleme olmaktadır . Vajinada doğum sonrası toparlanma olmaktadır ama rahim ağzında olduğu gibi vajinada gebelik öncesi boyutlarına geri dönemez.
Karın cildi doğum sonunda elastik liflerin yırtılması sebebiyle yumuşak ve sarkık bir haldedir.Bu liflerin normal hale dönmesi birkaç haftayı alır, iyileşme sürecine egzersizlerin olumlu katkısı bulunmaktadır. Egzersizlere normal doğumdan hemen sonra sezaryan sonrasında ise ameliyat yerindeki hassasiyet geçer geçmez başlanabilir.
Doğumdan hemen sonra rahim içeriğinin boşalması ve kan kaybı ile birlikte 5-6 kg verilir.Doğumdan sonraki birkaç gün içinde görülen yoğun sıvı kaybı ile birliktede 2-3 kg daha kilo kaybı olmaktadır.Birçok kadın 6 ay içerisinde doğum öncesi kilolarına geri dönmektedirler.
Doğumdan sonra lohusalar emzirmeye hazır durumdadırlar. İlerleyen dönemlerde göğüslerde gerginlik ve sertlik olabilmektedir. Bu bulgulara bazen hafif yüksek ateş eşlik etmektedir. Her iki göğüsün sık olarak boşaltılması süt ateşi denen durumun oluşmasına mani olacaktır.
Lohusa gebelik öncesi dönemine hızla dönmek istemektedir. Bu süreci hızlandırmak kadının kendi elindedir. Normal doğumdan sonra hemen sezaryanden sonra ise kendini iyi hissetmeye başlar başlamaz hareketli yaşamına adım adım geri dönmelidir. Özellikle yorulmadan yapılacak yürüme beden fonksiyonlarının hızla gebelik öncesi döneme ulaşmasına yardımcı olacaktır. Gebelik döneminde büyük bir problem olan kabızlıkta bundan fayda görecektir. Duş konusunada bu bölümde açıklık getirmeliyiz. Kadınlar bazen dikişli doğum ve sezaryan sonrası duş yapmanın dikişleri açacağını düşünmektedir. Böyle bir durum söz konusu değildir. Doğum veya sezaryan sonrası 3. günde duş almanın herhangi bir zararı yoktur. Duş sonrası yara yerleri temiz bir gazlı bezle kurulanmalı , nemli bırakılmamaldır.