Bebeğin Su Kesesinin Erken Açılması (Erken Membran Rüptürü)
Beklenenden doğum zamanından önce bebeğin su kesesinin açılmasıdır. Günü dolan gebelerde olabileceği gibi, daha erken gebelik haftalarında gerçekleşip anne ve bebek açısından bazı sorunlara yol açabilir. Gebeliklerin yaklaşık %8’inde görülen bir durumdur.
Bebeği dış etmenlerden koruyan ve gelişimine yardımcı olan su kesesinin doğum başlamadan evvel yırtılması ve suyun boşalması şeklinde tarif edilir.
Bebeğin etrafında yerleşen amnios sıvısı, tüm gebelik boyunca amnios zarı verilen yapı tarafından salgılanmaktadır. Doğum ağrılarının başlaması ile birlikte doğuma yakın dönemde bu zar yırtılarak sıvının boşalmasına ve doğumun kolaylaşmasına olanak sağlamaktadır. Doğum ağrıları başlamadan evvel zarın yırtılarak suyun boşalması “erken membran rüptürü” adını alır. Doğuma yakın dönemde bu olayın olması genellikle anne ve bebek sağlığı üzerine olumsuz etki yaratmazken, beklenen doğum zamanından çok önce bu olayın olması anne ve bebeğe bazı riskler getirir.
Nedenleri: Erken membran rüptürüne neden olan çok farklı olaylar bildirilmektedir. Zar yapısındaki bazı problemler, vajina ve rahim ağzına yerleşmiş bazı enfeksiyon ajanları, daha önceki gebelikte zarların erken yırtılması öyküsü, rahim ağzı yetersizliği, çoğul gebelik ve su miktarının fazla olması gibi rahimin fazla büyümesine yol açan nedenler, travma, bebekteki yapısal hastalıklar ve bazı bebek eşi ( plasenta ) problemleri zarların erken yırtılmasında rol oynayan nedenler arasındadır.
Tanı: Suları aniden gelen gebe bacakları arasından sıcak bir suyun boşaldığını tarif ederek endişe ile uzmana başvurmaktadır. Bu hastalara yapılan jinekolojik muayene ve ultrason sonucunda tanı kolaylıkla konarak gerekli tedavilere ivedilikle başlanır. Bazı durumlarda suyun gelişi azar azar ve gebe tarafından kolaylıkla fark edilemeyecek seviyede olabilmektedir. Hatta bazen idrar kaçırması sanılarak tanıda gecikmeye neden olabilecek hatalar da yapılabilmektedir. Belirgin sıvı akışı olmayan bu vakaların tanısı deneyimli uzmanlar tarafından jinekolojik muayenede kullanılan bazı test yöntemleri ile konabilmektedir.
Tanı konulduktan sonra zarların erken yırtılmasına neden olacak etken araştırılmalı ve saptanırsa tedavisi için girişimlere başlanmalıdır. Ancak bazı durumlarda zarların erken yırtılmasına neden olan olay saptanamamaktadır. Vajinal kültür, NST, ultrason ilk planda değerlendirilmesi gereken testlerdir.
Tedavi: Doğuma yakın haftalarda olan erken mebran rüptürlerinde genellikle doğum 24 saat içinde başlamaktadır. Doğum haftasından uzak bir dönemde suyu gelen vakalarda ise genellikle ağrılar hemen başlamamaktadır. Bu durum bebeğin yaşatılması için bir avantaj sağlamaktadır. 34. gebelik haftasından önce suları gelen gebeliklerde amaç bebeğin sağlıklı bir biçimde bu haftanın üzerine taşınmasıdir. 34. gebelik haftasından önce suları gelen gebe hastaneye yatırılır. Zarların erken yırtılması bebeği enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakmaktadır. Bu enfeksiyon anne ve bebek için oldukça tehlikeli sonuçlara yol açabilmektedir. Gerekli labarotuar tetkikleri istenir, günlük NST ve ultrason ile su takibi yapılır, aralıklı olarak gelişebilecek enfeksiyonu erken saptamak amacıyla kan tahlilleri yapılır. Doğumun 24 saat içinde gerçekleşmeyeceği ön görülüyorsa bebeği ve anneği gelişebilecek enfeksiyonlardan korumak için antibiyotik tedavisi başlanır. Anne için fiziksel aktivite kısıtlaması yapılır. Olası bir doğumda bebeğin akciğerlerinin korunması için anneye 24 saat arayla toplam 4 doz halinde kortizon enjeksiyonu yapılır. Gebelik bu şekilde gidebileceği kadar uzatılır. Anne ve bebekte enfeksiyon gelişimi riski ya da bebekte sıkıntı saptanırsa doğum gerçekleştirilir.
34. gebelik haftasından sonra olan erken membran rüptüründe hemen doğum yaptırılabildiği gibi beklemeyi tercih eden yaklaşımlar da bulunmaktadır. Zarların erken yırtılması durumunda tedavideki amaç anne ve bebeği dikkatli bir şekilde gözlemlemek ve uygun zamanda doğum yaptırmaktır.
Zarların erken yırtılması erken doğum, anne ve bebeğin enfeksiyonu, bebeğin ölümü gibi istenmeyen durumlara yol açabilen bu nedenle tanısının erken yapılıp tedavinin hızlıca başlatılması gereken bir gebelik problemidir.
SONUÇ:
- Su kesesinin erken açılması, özellikle 34. Gebelik haftasından önce korkulan bir problemdir
- Su kesesi erken açılan gebelerde en korkulan problemler infeksiyon gelişme riski ve kordon sarkma- sıkışma olasılığının artışıdır
- Sularınızın geldiğinden kuşkunuz varsa temiz bir ped koyup bir süre bekleyin. Suların gelmesi devam eder ve pediniz ıslanırsa doktorunuzu arayın veya hastaneye gidin
- Su kesesi erken açılan olgularda sonraki gebeliklerde de bir risk artışı söz konusudur