Menopoz ve Menopoz Öncesi Dönem
Menopoz kadın hayatının doğal evrelerinden biri olmakla beraber toplumumuzda yaşlanmakla eşdeğer görüldüğü ve kadında bir çok şikayete yol açtığı için kadını psikolojik ve fizyolojik olarak ‘sarsan’ bir dönem olmaktadır.
Menopoz kelime anlamı olarak yumurtalıkların artık çalışmadığını yani söndüğünü gösteren son adet kanamasıdır. Ancak günlük kullanımda cinsel olgunluk çağından üreme fonksiyonlarının tamamen son bulduğu geçiş yılları kastedilmektedir. Bu dönem ülkemizde çoğu kadında 48 yaşlarında başlamakta ve beraberinde fiziksel, ruhsal ve seksüel değişiklileri getirmektedir.
Tüm kadınlarda aynı şiddette bulgular görülmemekle beraber yaklaşık %25’inde oldukça ciddi şikayetler olabilmektedir. Bu şikayetlerin en önemli sebebi kadının yumurtalıklarının östrojen (kadınlık hormonu) ve diğer hormonları oluşturmaması nedeniyle olmaktadır. Menopoz sosyal statüsü sağlam, ev ve çalışma hayatında başarılı huzurlu, kişilik yapısı olarak dengeli ve güçlü, bu döneme kendini hazırlamış kadınlarda daha rahat ve sorunsuz geçmektedir. Adetlerin kesilmesiyle kadınlık ve annelik görevlerinin son bulduğu ve yalnızlık korkusuna kapılan kadınlarda ise tam tersine şiddetli geçmektedir.
Menopozda görülen şikayet ve bulgular:
• Sıcak basmaları: Sırttan başlayarak, boyun ve kafaya doğru yükselen bir sıcaklık hissi ile beraber vucüdün üst yarısında kızarıklık oluşur. Beraberinde çarpıntı ve nefes darlığı oluşabilir. Sıcak basma nöbetlerinin sıklığı, süresi ve şiddeti değişiktir. Sıcak basmasını şiddetli ter boşalması ve üşüme hissi izler. Sıcak basması kadında 5-10 sene devam edebilir.Yavaş yavaş hafifler ve kaybolur. %80 kadında ilk 1-2 senede kaybolurken geri kalanlarda 5 sene devam eder.
• Psikolojik bulgular: Çalışma isteğinde azalma, dikkat dağılması, unutkanlık, hırçınlık, çabuk sinirlenme, mutsuzluk hissi, uykusuzluk, yalnızlık korkusu, kendini beğenmeme, hayattan zevk almama, depresyon, korkuya meyil, karakter değişiklikleri gibi çok değişik bir çok şikayet olabilir. Bu ruhsal gerilimlerde kadının kimlik yapısı, kültür ve inanışları, çevre şartları rol oynamaktadır. Yaşlılığın normal bir durum olduğu kabul gören kırsal kesimlerde bu şikayetler daha az görülür.
• Vücut Ağırlığında artış: Menopozdan sonra kadınların %50’sinde kiloda artış görülür.
• Kadın genital sistemdeki değişiklikler: Kadında kuruluk, daralma, yanma hisi ortaya çıkar. Dokuların incelmesine bağlı sık vajinal enfeksiyonlar ve rahim sarkması görülebilir. Ayrıca cinsel isteksizlik ortaya çıkar. Memelerde yağ dokusunun azalmasıyla sarkma ve gevşeme olur.
• İdrar yollarında değişiklikler: Sık idrar yapma, sıkışma, idrar kaçırma, sistit bulguları ortaya çıkabilir.
• Deride değişiklikler: Tüm deride ve ağız içinde incelme, kuruluk meydana gelir. Cilt altı yağ dokusunda azalma, buruşukların belirginleşmesi, vücut kıllarında azalma, dudak üstü ve sakal kıllarında artış meydana gelir.
• Kan Yağlarında artış:
• Kemik Erimesi: Menopozu izleyen yıllarda özellikle omurga kemiklerinde ve kalça ekleminde erime meydana gelebilir.
Görüldüğü gibi menopozda çok değişik bulgular oluşmaktadır. Bu şikayetlerin oluşmasında tabi ki yumurtalıkların çalışmaması önemli rol oynamaktadır. Ancak bu dönemin doğal bir olay olduğunu kabul eden, kendisini meşgul edecek iş veya hobisi olan, güzel dostlukları kurarak çevresi ile sıkı iletişimi olan, manevi değerlere bağlı, mutlu evliliği olan kadınlarda bu şikayetler daha az olur.
Menopoz doğal bir dönemdir. Bu dönemi daha rahat geçirmeye yönelik önerilerimi haftaya sizlerle paylaşmak umuduyla..